سام 8 یک سیستم پدافندی سطح به هوای کوتاه برد تک مرحله ایی است که موشک هایش با سوخت جامد کار می کنند و در ارتفاع پایین کاربرد دارد.اولین نمونه تولیدی از این سیستم با عنوان SA-8 A شناسایی شد که تنها 4 ریل لانچر و موشک روباز داشت.
نمونه SA-8 B دوماشین تامین موشک مجدد BAZ-5937 داشت که هر یک 18 موشک که در مجموعه های 3 تایی باکس شده بودند, حمل می کردند . هر خودرو یک آتشبار از 4 TELAR ها را پشتیبانی می کردند. یک هدف می تواند به هر دو صورت زیر آتش یک موشک یا بخوبی زیر شلیک 2 موشک آورده شود. همچنین این سیستم قابلیت نقل و انتقال هوایی را دارد.
بسیاری بر این باورند که موشک سطح یه هوای سام-7 روسی مانند رقیب خود ( Redeye چشم قرمز) که در میان نیروهای عضو پیمان ناتو جا خوش کرده بود توانست به موشک انفرادی سطح به هوای اصلی نیروهای عضو پیمان ورشو و دیگر هم پیمانان شوروی تبدیل شود.
استرلا یک موشک انداز سبک و قابل حمل انفرادی بود که میتوانست توسط یک نفر شلیک شود. این سلاح حتی واحدهای کوچک پیاده نظام را قادر میسازد تا با هلیکوپترها و هواپیماهای ملخ دار و حتی جتهای کند درگیر شود. مدل SA-7a یا (gk32m Strela2) در سال 1968 وارد خدمت شد، ولی طولی نکشید که با مدل جدیدتر، یعنی SA-7b تعویض شد.
سامانه موشکی سام – 6 ، اولین بار به صورت ستون سه تایی در سال 1967 در مسکو به نمایش در آمد و تا شروع جنگ اکتبر سال 1973 اعراب و اسرائیل ، منابع غربی ( به ویژه آمریکا) و رژیم اسرائیلی که مجهز به سامانه جمینگ بوده اند به کار گرفته شد و موجب سرنگونی حدود 30% از هواپیماهای آن رژیم گردید .
این سلاح بعد از گذشت 4 دهه هنوز هم جزو خطرناکترین سلاحهای جهان می باشد.در ابتدا SA-5 یک پدافند ضد بالستیک بود که بعدا برای رهگیری هواپیماهای پرسرعت نیز از آن استفاده شد. برد این موشک در مدلهای پیشرفته 300 کیلومترمی باشد ولی نوع فروخته شده به ایران دارای بردی 200 کیلومتری است که بازهم فوق العاده هست! ایران از این سیستم میتواند برای انهدام بمب افکنها و موشکهای بالستیک استفاده کند.
این سامانه که روس ها اسمش رو 2 k11 krug نامگذاری کرده بودند و سازمان ناتو برای این سامانه نام سام 4 گانف را برگزید. این سامانه در جنگ سرد در اواخر دهه 70 میلادی متولد شد و توسط جماهیر شوروی گسترش پیدا کرد.
تعدادی از این سامانه نسبتا مخفی شوروی بعد از فروپاشی به کشور های هم پیمان روسیه تحویل داده شد .کشور هایی همچون : اوکراین / مجارستان / لهستان و دیگر همپیمانان روسیه و همچنان در بین این کشور ها همچنان چند نمونه فعال از این سامانه همچنان پابرجاست!
سامانه ی موشکی SA.3 (روسها آن را S.125 می نامند) در اواخر دهمه ی ۵۰ در حدود سال ۱۹۵۶ طراحی گردید این سامانه یک سامانه ی پدافند برای رهگیری اهداف در ارتفاع پایین و میانی است موشک sa.3 یک موشک دومرحله ای با سوخت جامد است که موتور کمکی آن ارتفاع اولیه را به موشک می بخشد و سپس موشک مسیر خود را با موتور خود ادامه می دهد.
این سامانه از یک مجموعه ی راداری شامل رادار مراقبت باند c از نوع P.15 فلت فیس با بردی در حدود ۲۵۰ کیلومتر و رادار ارتفاع یاب PRV.11 سایدنت با بردی در حدود ۱۸۰ کیلومتر (باند E) و درنهایت رادار درگیری لوبلو فعال در باند I با برد درگیری ۸۰ کیلومتر بسیاری این سامانه را رقیب سامانه ی آمریکایی هاوک میدانند این سامانه در جریان جنگ ویتنام هم ضرات سنگینی به جنگنده های آمریکایی وارد نمود سرجنگی ترکش شونده ی شدید آن هرگونه تحرک را از هدف خود می گیرد و برای جنگنده های که در ارتفاع پایین پرواز میکنند رهگیری توسط این موشک هولناک خواهد بود.
سام 2 با نام (وی 75)نیز شناخته میشود.و یک سیستم دفاع موشکی ضد هوایی است بر علیه هواپیما های مهاجم که معمولا به صورت گروهی و جمعی یورش می آورند. از مزایای این موشک تحرک و مانور پذیری بیشتر از سیستم سام 1 است. سیستم های سام یک تنها قادر به پوشش یک منطقه (پایگاه هوایی) هستند اماسام 2 میتواند 360 نقطه را پوشش دهد{هر سایت سام 2}.اگر چه این سیستم در بیشتر پایگاه ها به صورت 6 تایی در کنار رادار ثابت است اما مزیتی که دارد این است که میتوان این سیستم را از طریق جاده و راه حمل کرد. و این سیستم اساسا بر این مبنا ساخته شد که برای نقاط حساس- جادهای مهم- راه آهن و دیکر مناطق در روسیه غیر از مسکو (که مجهز بود)به کار برده شود.
تاریخچه:
سامانه ی پدافند هوایی اس25 برکوت را می توان اولین سامانه ی مدرن دفاع هوایی شوروی نامید . سام 1 که یک سیستم موشکی زمین به هوا است ابتدا در 9 آگوست 1950 توسط شوروی و تنها برای دفاع هوایی کوتاه برد از مسکو طراحی شد. .
عقیده بر این است که این سامانه برای مقابله با بمب افکن های دور پرواز بی-52 آمریکا وارد خدمت شده است زیرا تنها چند سال پس از پرواز این بمب افکن رونمایی گشت .
سامانه پدافند هوایی SA-13 که در روسیه با عنوان ZRK-BD STERLA-10 شناخته میشود در حقیقت جایگزین سامانه پدافند هوایی SA-9 می باشد.به مانند سام 9 سام 13 نیز یک سامانه متحرک پدافند هوایی ارتفاع پایین است که از موشکهای هدایت اپتیکی - آشیانه یاب فروسرخ سری 9M37 بهره می برد.این موشک از یک سرجنگی 3.5 کیلوگرمی بهره می برد و بیشینه سرعت آن 2 برابر سرعت صوت است.این موشک از چاشنی مجاورتی لیزری برای فعال کردن سرجنگی خود بهره می برد.برد درگیری این موشک 5000 متر و ارتفاع درگیری آن 3500 متر می باشد.این موشک به سرعت با مدل ارتقاء یافته 9M37M تعویض شد که از جمله ارتقاء های صورت گرفته در این مدل می توان به سرجنگی حساس تر و جستجو گرهای مادون قرمز حساس تر اشاره کرد.این سامانه موشکی بر روی یک شاسی مدل MT-LB نصب شده است.این سامانه از 3 نفر خدمه بهره می برد و دارای برد عملیاتی 500 کیلومتر و بیشینه سرعت 61 کیلومتر در روی خشکی و 6 کیلومتر در ساعت در آب می باشد.